Арақ ішсе де, мас болмайды: Ғалымдар ерекше жәндікті тауып, ғылыми жаңалық ашты

19 қараша, 2025 / Ахмет Қанатұлы
Ницан Коэн. Суретте: Ориентал мүйізтұмсықтың жұмысшысы (V. orientalis)

Ғалымдар бұрын мүмкін емес деп саналған ерекше құбылысты ресми түрде растады: oriental hornet (ориентал мүйізтұмсығы) спиртті көп мөлшерде ішсе де масаймайды. Бұл таңғаларлық дерек Израиль зерттеушілерінің тәжірибесінен кейін белгілі болды, деп хабарлайды Arasha.kz.

Тель-Авив университетінің ғалымдары жәндіктерге бірнеше апта бойы құрамында 80% этанол бар сұйықтық берген. Бұл концентрация адам түгілі көптеген жануарлар үшін өлімге әкелетін деңгей екені белгілі. Алайда ориентал мүйізтұмсықтар:

Бұл – ғылыми ортада алғаш рет тіркелген жағдай. Салыстыру үшін айтсақ, басқа жәндіктер, әсіресе аралар, дәл осы мөлшердегі спирттен уланып қырылып қалған.

Зерттеу нәтижесінде ғалымдар бұл жәндіктің бойында алкоголь дегидрогеназа (ADH) ферментін өндіретін геннің бірнеше көшірмесі бар екенін анықтады. ADH этанолды зиянсыз заттарға айналдыруға жауап береді. Көптеген жануарларда бұл ген 1–2 рет қана кездессе, мүйізтұмсықтарда бірнеше есе артық.

Ғалымдардың пікірінше, бұл ерекшелік олардың табиғи ортадағы азығына байланысты қалыптасқан. Ориентал мүйізтұмсықтар ашыған жеміспен және кейде өлі жануарлардың тіндерімен қоректенеді. Сондықтан спирт олар үшін қуат көзінің бірі. Айта кетейік, 1 грамм спирт – 7 калория, бұл қантпен салыстырғанда әлдеқайда жоғары.

Бүкіл әлемде алкогольден жыл сайын өлім-жітімнің 5,3% тіркеледі. Тәуелділік – жаһандық деңгейдегі проблема. Міне, дәл осы тұста ориентал мүйізтұмсығының феномені жаңа ғылыми бағыттың басталуына себеп болуы мүмкін.

"Мүйізтұмсықтың генетикалық құрылымын зерттеу арқылы адам ағзасындағы алкогольді өңдеу жолдарын өзгертуге мүмкіндік тууы мүмкін. Бұл жаңа дәрі мен емдеу тәсілдерін жасауға жол ашады", – деді зерттеу авторы, профессор Эран Левин.

Германиядағы Гейдельберг университетінің профессоры Райнер Шпанагель бұл жаңалықты "алкоголь тәуелділігімен күрестегі маңызды серпіліс" деп атады.

Тэгтер:

ара Эран Левин ориентал мүйізтұмсықтар