Алматы қаласының прокуратурасы 2019-2023 жылдарға ұлттық киноны қолдауға бөлінген бюджет қаражатын игеру кезіндегі заңдылықтың жай-күйіне тексеру жүргізгендерін мәлімдеді.
Ұлттық фильмдердi қаржыландырудың тиiмсiз қаржыландырылған фактiлерi анықталған, онда ұлттық киноны қаржыландырудың экономикалық орынсыздығымен байланыстырылған.
«Мысалы, 2019-2021 жылдар кезеңінде «Выбор» кинофильмі оны түсірудің барлық кезеңінде 500 млн теңге сомасына толық көлемде қаржыландырылды. Алайда мемлекет толықтай қолдағанына қарамастан, аталған фильм прокатқа сол күйі шықпады. Ал «Кинематография туралы» Қазақстан Республикасы заңының 12-бабы 1-тармағына сәйкес мемлекеттік қаржылық қолдау, ұлттық фильмдерді және соған байланысты іс-шараларды шығаруды, прокаттауды және көрсетуді ұйымдастыру, сондай-ақ ұлттық фильмдерді шетелде көрсету үшін ұсынылады», – делінген хабарлмада.
Оның үстіне, аталған фильмге прокаттау куәлігі алынбаған, бұл Заңның 14-бабы 1-тармағына қайшы келеді (ұлттық деп танылған фильмге ұлттық фильмнің куәлігі беріледі).
Осылайша мемлекет, заңнамада көзделген прокаттан және фильм көрсетілімінен түсетін кірістің 20 %-ын алу мүмкіндігінен айырылған.
Тағы бір ұқсас жәйт, 421 млн теңге сомаға қаржыландырылған «Тырналар» фильмі прокатқа шыққан жоқ.
2019 жылдан бастап фильмдер мониторингінің бірыңғай автоматтандырылған ақпараттық жүйесі қолданысқа енгізілмеген, ол елдің барлық кинотеатрларында кинокөрсетілімдер мен сатылған билеттер бойынша, сондай-ақ фильмнің бюджеті бойынша статистиканы қадағалауға мүмкіндік берер еді.
Киножобаларға объективті іріктеу жүргізілмейтін Сараптамалық Кеңестің жұмысы жекелеген наразылықтарды тудырып отыр, оның үстіне кинокомпаниялардың продюсерлері, режиссерлері, актерлері, құрылтайшылары бір уақытта Сараптамалық Кеңестің мүшелері болып, нәтижесінде жоба қаржыландырылған, бұл ҚР Үкіметінің 15.03.2019 жылғы №113 Қаулысына қайшы келеді.
Көрсетілетін орасан зор мемлекеттік қаржылық қолдауға қарамастан, күтілетін мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізілмегеніне тексеру нәтижелері дәлел.
Қала прокуратурасының қадағалау актісі бойынша ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі Мәдениет комитеті төрағасының орынбасары, сондай-ақ «Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығы» КЕАҚ Басқарма төрағасының орынбасары тәртіптік жауаптылыққа тартылды.
