Баланың эмоциялық дамуы мен оны қолдау мәселесі қазіргі қоғамда өте маңызды тақырыптардың бірі. Баланың эмоциялық дамуы оның жалпы тұлғалық дамуы мен әлеуметтік бейімделуіне айтарлықтай әсер етеді.
Эмоциялар — адамның ішкі әлемін түсінуге және өзара қарым-қатынас орнатуға көмектесетін негізгі құралдардың бірі. Баланың эмоциялық дамуы оның психологиялық денсаулығының негізі болып табылады. Эмоциялармен жұмыс істеу, оларды түсіну және басқару — баланың болашақта дұрыс өмір сүруіне ықпал ететін маңызды аспектілердің бірі.
Баланың эмоционалды жағдайы мен оны түсіну қабілеті оның тұлға ретінде қалыптасуына айтарлықтай әсер етеді. Сондықтан, әрбір ата-ана мен тәрбиеші баланың эмоциясын дұрыс басқаруды үйренуі және бұл процеске назар аударуы керек.
Осы мақсатта ҚР ПІБ МО «Қарлығаш» балабақшасының тәрбиешісі Айнұр Серікқызының кәсіби кеңестері мен ұсыныстарын оқырмандар назарына ұсынамыз.

1. Баланың эмоциялық дамуын түсіну
   Айнұр Серікқызының айтуынша, алдымен, бала өз эмоциясын дұрыс түсіне алмайтын жағдайда оның жасы мен даму деңгейін ескеру қажет. Бала тілін толық меңгермеген болса, эмоцияларын анық білдіре алмайды. Мысалы, ашу, реніш, қорқыныш немесе қуаныш секілді эмоциялар арасында айырмашылықты білу қиынға соғуы мүмкін. Мұндай жағдайларда үлкендердің көмегі өте маңызды, себебі олар баланың эмоциялық жағдайын түсінуге және оған дұрыс бағыт беруге көмектеседі.
2. Эмоциялық интеллектіні дамыту
   «Баланың эмоциялық дамуы оның ересек өмірде бейімделу қабілетіне тікелей әсер етеді. Эмоцияларын дұрыс басқарған бала өз отбасында, достарымен және басқа адамдармен қарым-қатынаста оңтайлы байланыс орнатуға қабілетті болады». Маманның айтуынша, эмоциялық дамуы жоғары бала стреске төзімді, әлеуметтік қатынастарда сауатты болады.
3. Ойын арқылы эмоцияларды басқару
   Тәрбиеші баланың эмоцияларын басқаруға көмектесетін түрлі әдістерді қолдана алады. Мысалы, «Эмоция қорабы» ойыны арқылы бала өз эмоциясын білдіріп, оны тыныштандыру әдістерін үйренеді. Мұндай ойындар балалар үшін өте тиімді, өйткені олар эмоцияларын білдіру және басқару әдістерін жеңіл әрі қызықты түрде меңгереді.
4. Баланың ішкі сезімдеріне мән беру
   «Бала қандай эмоцияны сезініп тұрғанын білу үшін ересектер оны түсініп, көңіл бөлуі тиіс. Әрбір эмоцияның артында бала үшін маңыздылығын түсіну қажет. Эмоцияны дұрыс атау баланың өзін қалай сезінетінін түсінуге көмектеседі. Егер бала өз эмоциясын сөзбен жеткізуге үйренсе, оның мінез-құлқы агрессия немесе ашу сияқты теріс мінездерден аулақ болады»,- дейді маман.
5. Сиқырлы тыныс алу жаттығулары
   Балалар үшін эмоцияларды жеңудің тиімді тәсілі — тыныс алу жаттығуларын пайдалану. Мысалы, «Ай тынысы» мен «Көбелек тынысы» сияқты әдістер балаларға эмоцияларын тыныштандыруға көмектеседі. Осындай жаттығулар арқылы бала сабырлы болуды үйренеді және эмоционалды тұрақтылықты дамытады.
6. Құшақтау мен қауіпсіздік сезімі
   Егер бала қорқыныш немесе реніш сезіп тұрса, оны құшақтау арқылы қауіпсіздік сезімін қалыптастыру маңызды. Баланың өзін қорғаушы, қамқоршы деп сезінуі өте маңызды. Бұл сезім баланың психологиялық жағдайын жақсартуға, өзін қауіпсіз сезінуіне көмектеседі.
7. Музыка мен тыныштық
   Бала өзін тыныштандыру үшін жағымды музыка тыңдай алады. Мұндай музыка баланың миындағы негативті эмоцияларды азайтып, өзін еркін әрі сабырлы сезінуге мүмкіндік береді.
8. Эмоциялық тұрақтылықты дамыту
   Айнұр Серікқызы «Эмоция театры» сияқты қызықты ойындар баланың эмоциялық тұрақтылығын дамытуда үлкен рөл атқаратынын айтады.

• Бұл ойын арқылы бала әртүрлі эмоцияларды сезіну және оларды сыртқа шығару әдістерін үйренеді. Сонымен қатар, баланың эмоцияларын ойын арқылы басқару оның өміріндегі стресстік жағдайларға дайын болуына көмектеседі.

1. Ата-ана мен тәрбиешінің рөлі
   Ата-аналар мен тәрбиешілер баланың эмоцияларын дұрыс түсініп, оны сөзбен жеткізуге бағыттауы тиіс. Баланың ашуланғанын немесе ренжігенін дұрыс сұрақтар қою арқылы ашық айтуына мүмкіндік беру өте маңызды. Бұл балаға эмоциясын әрекет арқылы емес, сөзбен білдіруге үйретеді.
2. Эмоциялық дамуды қолдаудың маңызы
   Баланың эмоциялық дамуын қолдау болашақтағы өмір сапасына, қарым-қатынасына және оның тұлғалық қасиеттерінің қалыптасуына әсер етеді. Эмоциялық интеллектісі дамыған бала стресске төзімді, сенімді және жан-жақты тұлға болып өседі.
   Қорыта айтқанда, тәрбиеші-маман эмоцияларды басқару, оларды дұрыс атау және дұрыс әрекет ету баланың дамуы мен болашағы үшін өте маңызды екенін, оған ата-ана мен тәрбиеші арасындағы дұрыс қарым-қатынас пен әрбір эмоцияның мәнін түсіну арқылы жетуге болатынын айтады.