2024 жылдың қаңтар-тамыз айларында елімізде отбасылық-тұрмыстық саладағы қылмыстық құқық бұзушылықтар саны күрт өсті. Ranking.kz статистикасына сүйенсек, осы кезеңде 1,6 мың оқиға тіркелген, бұл өткен жылмен салыстырғанда 2,8 есе көп. Мысалы, 2023 жылдың сол аралығында 578 құқық бұзушылық тіркелген болатын.

Өңірлер арасында ең көп қылмыстық оқиғалар Алматы облысында орын алды. Өткен жылы мұнда 56 жағдай болса, биыл бұл сан 202-ге жеткен. Алматы қаласында құқық бұзушылықтар саны 7 есе өсіп, 155 жағдайды құраған. Сондай-ақ, Түркістан облысында да айтарлықтай өсім байқалады — өткен жылғы 28 оқиға биыл 135-ке жеткен. Ең аз қылмыстық құқық бұзушылықтар Ұлытау (29 жағдай), Абай (35 жағдай) және Солтүстік Қазақстан (42 жағдай) облыстарында тіркелген.

Құқық бұзушылықтардың саны барлық өңірлерде артып келе жатқанын атап өту керек. Бұл өсім, мүмкін, заңнамалық өзгерістермен байланысты. 2024 жылдың қаңтар-тамыз айларында отбасылық-тұрмыстық саладағы құқық бұзушылықтардың 39,4%-ы ұрып-соғу нәтижесінде болған. Барлығы 628 жағдай тіркелген. Денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіру оқиғалары 22,2%-ды немесе 354 құқық бұзушылықты құрады. Үшінші орында — денсаулыққа орташа ауырлықтағы зиян келтіру жағдайлары (213 оқиға). Бұл көрсеткіш өткен жылмен салыстырғанда 0,5%-ға төмендеген.

Сонымен қатар, ауыр құқық бұзушылықтар қатарында денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіру (186 оқиға), адам өлтіру (74 жағдай), зорлау (27 оқиға) және жыныстық сипаттағы зорлық-зомбылық (27 оқиға) кездеседі.

Елімізде отбасылық-тұрмыстық саладағы қылмыстық құқық бұзушылықтардың көбеюі барлық өңірлер үшін өзекті проблемаға айналып отыр. Бұған бірнеше факторлар ықпал етуі мүмкін: отбасылардағы әлеуметтік және экономикалық қиындықтар, тұрмыстық жанжалдардың көбеюі. Пандемиядан кейінгі кезеңде психологиялық тұрақсыздық пен өмір сүру сапасына қатысты мәселелер де қылмыстық оқиғалардың артуына себеп болуы мүмкін.

Құқық қорғау органдарының жұмысы мен заңдардың қатаңдатылуы да құқық бұзушылықтардың көбеюіне әсер етуде. Адамдар мұндай оқиғаларды көбірек хабарлай бастады, ал заңдар осындай әрекеттерге қарсы қатаң шаралар қолдануды талап етеді.

Мемлекет тарапынан отбасылық зорлық-зомбылыққа қарсы бағдарламалар мен шараларды кеңінен енгізу қажет. Қоғамның бұл мәселеге бей-жай қарамауы және профилактикалық жұмыстарды күшейту зорлық-зомбылықты азайтуда маңызды рөл атқарады.

Бұл статистика – тек сандар ғана емес, олардың артында мыңдаған адамның тағдыры тұр. Қоғам да, мемлекет те бұл мәселеге көз жұма алмайды. Ал сіз ше?

Самал Асқар