Соңғы күндері Айтбек Амангелдінің есімі қайтадан қоғамдық назарға ілікті — ол QANTAR қорынан ақы алғаны белгілі болды. Бұл – оның «тегін құқықтық көмек көрсетемін» деген мәлімдемелерінің аясында айтылып отыр, дейді адвокат Бауыржан Азанов.
Азанов ФБ желісіндегі өз жазбасында Айтбек Амангелдінің заңгерлік мәртебесі жоқ бола тұра, құқықтық көмек көрсету қорынан қаржы алғанын сынап, бірқатар маңызды сұрақтар көтерді.
Құқық қорғаушы ма, әлде контент-менеджер ме?
Адвокат Азанов жазбасында Айтбек Амангелдінің адвокат та, заңгер де емес екенін нақты атап өтті. Ашық дереккөздерге сүйенсек, Айтбектің мамандығы маркетинг, қаржы және IT салаларымен байланысты. Ол түрлі компанияларда контент-менеджер, жоба жетекшісі, кеңесші қызметтерін атқарған. Алайда заң саласында ресми білімі де, тәжірибесі де жоқ.
— «Ол ешқашан сотта қорғаушы ретінде қатыспаған, сенімхатпен іс жүргізбеген, адвокаттық куәлігі де болмаған. Сонда ол кім?» — деген сауал қояды Азанов.
QANTAR қоры және қаражат мәселесі
QANTAR қоры — Қаңтар оқиғасынан кейін жапа шеккендерге заңгерлік көмек көрсету мақсатында құрылған құрылым. Адвокаттың айтуынша, дәл осы қордан Айтбекке ресми түрде қаржы төленген. Бірақ ол ақша заңгерлік қызмет үшін емес, нақты белгісіз жұмыстар үшін берілген.
— «Егер ол көмектескен болса, қайда, қалай, қандай отбасыларға, қандай дәлелмен көмектесті? Егер жұмыс істеген болса, не істеді?» — дейді адвокат.
Медиада бар, сотта жоқ
Бауыржан Азанов әлеуметтік желіде «кейбір тұлғалар үнемі дер кезінде пайда болады, бәрін біледі, бәрін талдайды, бірақ сот процесінде олардың аты жоқ» деп сынды тереңдете түсті. Ол Айтбектің іс жүзінде құқықтық процеске қатыспағанын, бірақ медиа кеңістікте белсенді көрініп жүргенін меңзейді.
— «Бұндай тұлғалар кездейсоқ емес. Олар «қоғам белсендісі» бейнесімен құрылымға ыңғайлы бағытта әрекет етуі мүмкін», — дейді адвокат.
Қоғамда сұрақ көп
Адвокаттың бұл жазбасы қоғам арасында үлкен резонанс тудырды. Көпшілік QANTAR қорының кімге көмектесіп жатқанын, бөлінген қаражаттың қалай жұмсалып жатқанын ашық түрде білгісі келеді. Есеп беру — тек мемлекеттік органдар үшін ғана емес, қоғамдық ұйымдар мен қорлар үшін де маңызды шарт екенін алға тартқан пікірлер аз емес.
— «Қарапайым халық сеніп отырған қорлар шын мәнінде кімге көмектесіп жатыр — шын жапа шеккендерге ме, әлде медиаға жақсы көрінетін, бірақ заң жүзінде бейтарап тұлғаларға ма?» — деген орынды сұрақ қояды ол.
Айтбек Амангелдіге қатысты бұл жағдай — Қазақстандағы азаматтық қоғам мен құқықтық көмек көрсету саласындағы ашықтықтың қажеттілігін көрсететін мысал. Бауыржан Азанов көтерген сұрақтар — тек бір адамға қатысты емес, тұтас жүйеге бағытталған. Қоғам ашықтықты, әділеттілікті және есептілікті талап етеді. Бұл талап — кез келген қор, ұйым және белсенді үшін орынды әрі заңды.
