Белгілі саясаттанушы Досым Сәтпаев Қазақстанда көптеген проблемалардың себебі – мемлекеттік аппараттың дағдарысқа қарсы жұмысының тиімсіздігі деп есептейді. Бұл туралы саясаттанушы өзінің әлеуметтік желідегі парақшасында жазады.
«Президент Үкімет пен әкімдерді елдегі су тасқынына байланысты «немқұрайлылық пен біліксіздік» көрсетті деп сынады. Бірақ бұл жылда қайталанатын жағдай.
Нұрсұлтан Назарбаев та 30 жыл бойы сәтсіздіктер үшін министрлер мен әкімдерді айыптап, ұрсып, жұмыстан шығарды. Бірақ бұл көпжылдық спектакльден елде ештеңе өзгерген жоқ. Өйткені ол құрған мемлекеттік басқару жүйесі ешқашан тиімді жұмыс істеуге құрылмады, тек ішкі номенклатуралық ықпал мен ресурстарды қайта бөлумен айналысты. Бұл автократиялардың кемшілігі.
Бірінші президент адалдықты біліктіліктен жоғары қойды. Нәтижесінде біліксіз шенеуніктердің қарапайым адамдарға немқұрайлылығын тудырды. Осының бәрін мен 2019 жылы «Вертикаль деформациясы» атты кітабымда жаздым. Онда елді қиын жағдайда қалдырған мемлекеттік басқару жүйесінің барлық әлсіз тұстары талданған.
Сол қателікті екінші президент те қайталап отыр. Шын мәнінде, ол «жаңа Қазақстанмен» бүркеген сол бұрынғы жүйені немқұрайлық, біліксіздік, уақытша синдромы және сыбайлас жемқорлық түріндегі ескі және шіріген мазмұнда сақтап қалды.
Aл уақытша синдромы жоспарлаудың ауқымын шектейді. Сонымен қатар, билік теріс селекцияға бәс тігуді жалғастыруда. Нәтижесінде Қазақстанда көптеген проблемалардың себебі – мемлекеттік аппараттың дағдарысқа қарсы жұмысының тиімсіздігі. Себебі олар еш бір төтенше жағдайға дайын емес. Олар тіпті жыл сайынғы су тасқынына да дайын емес. Бірақ біз тағы да Үкімет пен жергілікті атқарушы органдар арасында үйлестіру жоқ екені туралы естиміз. Негізі ондай үйлестіру болмайды да.
Сол «Вертикаль деформациясында» мен мемлекеттік аппараттың ішінде кері байланыс циклі жоқ екенін атап өттім. Тігінен де, жоғарыдан қабылданған шешімдер диверсияланған кезде, көлденең де, ведомствоаралық қақтығыс үнемі болып тұрған кезде өзара күдік пен ақпараттық сепаратизм туындайды. Нәтижесінде жүйелік командалық жұмыс жоқ. Көптеген шенеуніктер жауапкершілікті өз мойнына алып, жағымсыз жаңалықтардың «хабаршы» болғысы келмейді, өйткені олардың мансабы қарапайым қазақстандықтардың еркіне, тілегіне немесе сайлау мандатына емес, жоғары тұрған басшылардың мейіріміне байланысты», – деп жазады Досым Сәтпаев.
Қазіргі кезде Қазақстанның бірнеше аймағын қар суы басып, құтқару жұмыстары жүріп жатыр. Батыс Қазақстан облысында төтенше жағдай жарияланды.
Президент Қытайдағы сапардан келісімен, елдегі жағдайға байланысты шұғыл жиын өткізіп, үкімет пен әкімдерді сынаған еді. Бірнеше әкімге қатаң сөгіс жариялаған болатын.
