Алматы қаласы бойынша Тексеру комиссиясының төрағасы Алтай Бердіқұлов қалалық мәслихаттың 30-шы сессиясында есеп беріп, 2024 жылы жергілікті бюджеттің орындалуын тексерген аудиттің қорытындысын ұсынды.
Оның айтуынша, бюджетке түскен қаржы көлемі 2023 жылмен салыстырғанда 22,2% өсіммен 2 013,2 млрд теңгені құрады.
Негізгі салым әдеттегідей 1 810,9 млрд теңге көлемінде салықтан түсті, бұл өткен жылғы көрсеткіштен 24,2% — ға артық. Бұл ретте салықтық емес түсімдердің үлесі 88,2% — ға өсіп, 53,6 млрд теңгеден асты, оның ішінде әкімшілік айыппұлдарды бақылауды күшейту есебінен.
Көлеңкелі экономиканы анықтау бойынша жүргізілген жүйелі жұмыстың нәтижесі оң көрсеткіштерге қолжеткізді, соның арқасында 2023-2024 жылдары бюджетке қосымша 200 млрд теңгеден астам қаржы түсті. Мәселен, 20 мыңға жуық сауда нүктелері көлеңкеден шығарылды, айыппұлдарды әкімшілендіру жақсарды, заңсыз жарнама нысандары қатысты төлемдер ұлғайтылды.
Комиссия сонымен қатар бюджеттің қосымша резервтен іске қосты, бұл жылына 30 млрд теңгеден астам қаржыға қолжеткізді. Қосымша резервтер қатарына жататындар — коммуналдық мүлікті жалдау, жер салығы және жеке тұлғалардың мүлік салығын қайта қарау.Анықталғаны, қолданыстағы жалдау мөлшерлемелері нарықтық мөлшерлемелерден едәуір төмен, ал аймақтарға бөлу коэффициенттері 2015 жылдан бастап мүлдем қайта қаралмаған.
Шығыстардың орындалуы 95,5% -ды құрады, бұл ретте бюджеттің әлеуметтік бағыты сақталады: барлық шығыстардың 42,4% — ы әлеуметтік саланы қолдауға жұмсалады.
Бірқатар жүйелік кемшіліктер анықталды: 47,1 млрд теңге игерілмеген, әсіресе, Құрылыс басқармасында игерілмеген қаржы көлемі едәуір.
Сонымен қатар, дебиторлық қарыз 178,1 млрд. теңгені құраған, бұл негізінен «Жайлы мектеп» жобасы бойынша.
Тексеру комиссиясы бюджетті қаланы дамыту жоспарымен үндестіру қажеттігіне назар аударды. Сондай-ақ, ұсыныстардың қатарында бюджеттік инвестициялық жобалардың цифрлық мониторингін енгізу және көрсеткіштерді адами орталықтандыруды күшейткен жөн.
Квазимемлекеттік сектордың тиімділігіне ерекше назар аударылды: 11 ұйым жылды 26,8 млрд теңге шығынмен аяқтады. 2025 жылы осы санаттағы ірі кәсіпорындарға аудит жүргізу жоспарлануда.
2024 жылдың қорытындысы бойынша комиссия жалпы сомасы 431 млрд теңгеден асатын қаржылық және рәсімдік бұзушылықтарды анықтады.
Бюджетке 11,9 млрд теңге қайтарылды, бұл өткен жылмен салыстырғанда сегіз есе көп. 26 әкімшілік іс қозғалды.
Баяндамасының соңында Алтай Бердіқұлов Тексеру комиссиясы Алматы қаласының 2024 жылға арналған бюджетінің орындалуына оң баға берді және оның әлеуметтік шараларға бағыттылғанын әрі қаржылық бақылау тетігінің үдемелі дамуын атап өтті.
