Алматы соңғы жылдары тек экономикалық және мәдени орталық қана емес, елдегі цифрлық трансформацияның нақты іске асырылып жатқан алаңына айналды. Цифрландыру бұл жерде ұран немесе жоспар күйінде емес, күнделікті қалалық басқарудың негізгі құралына айналып отыр. Қала әкімдігі қолға алған жүйелі жобалар мегаполистің басқару тәсілін түбегейлі өзгертуде.
Бүгінде Алматы Қазақстандағы IT-қызметтер экспортының негізгі драйвері саналады. Ел бойынша экспортталатын IT-қызметтердің 60 пайыздан астамы дәл осы қалаға тиесілі. Алматыда 43 мыңнан аса ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласындағы кәсіпорын жұмыс істейді, ал қазақстандық топ-10 IT-компанияның тоғызы мегаполиспен тікелей байланысты. Бұл цифрлар қаланың цифрлық экономикадағы рөлін айқын көрсетеді.
Цифрландырудың өзегі – қалалық басқару жүйесінде. Алматыда іске қосылған Ситуациялық орталық қаланың барлық тіршілік деректерін бір платформаға біріктіріп отыр. Жолдардың жай-күйі компьютерлік көру технологиялары арқылы талданады, тұрғындардан келіп түскен өтініштер жасанды интеллект көмегімен сараланады. Қоғамдық көлік, экология, қауіпсіздік, білім беру салаларында дерекке негізделген шешім қабылдау тәжірибесі қалыптасып келеді.
Маңызды қадамдардың бірі – цифрлық шешімдерді «қалалық ортада сынау» тетігінің енгізілуі. Бұл стартаптар мен технологиялық компанияларға өз өнімдерін нақты жағдайда тестілеуге мүмкіндік береді. Мұндай тәсіл инновацияны қағаз жүзінде емес, нақты өмірде іске асыруға жол ашады. Сонымен қатар кадр дайындау, стартаптарды халықаралық нарыққа шығару бағытындағы бағдарламалар цифрлық экожүйені күшейтіп отыр.
Цифрландырудың экономикалық тиімділігі де анық көріне бастады. 2024 жылы Алматыда көрсетілген IT-қызметтердің көлемі 962 млрд теңгеден асты. Бұл – қаланың жалпы өңірлік өніміндегі саланың үлесі тұрақты өсіп келе жатқанын білдіреді. 2030 жылға қарай бұл көрсеткішті 4,5 пайызға жеткізу жоспарланып отыр.
Алматының тәжірибесі бір нәрсені дәлелдеді: цифрландыру – болашақтың емес, бүгіннің ісі. Дерекке сүйенген басқару, жасанды интеллект пен цифрлық сервистерді енгізу арқылы мегаполис тұрғындар үшін ыңғайлы, ашық әрі тиімді қала моделін қалыптастырып келеді. Бұл – реформалардың қағаз жүзінде емес, нақты өмірде жүзеге асып жатқанын көрсететін айқын мысал.
