Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың жақында жасаған жолдауында құқықтық мемлекеттің негіздері мен экстремизмге қарсы күреске ерекше назар аударылды. Президенттің айтуынша, «Құқықтық мемлекетте қылмыс әлеміне орын жоқ, қарақшылықты түп-тамырымен жою қажет. Түрлі экстремистердің, оның ішінде әсіре діншілдердің де елге іріткі салатын әрекеттеріне қатысты ұстаным дәл осындай болуға тиіс».

Бұл мәлімдеме елдегі радикалды діни ағымдардың, соның ішінде уахабизмнің ықпалына қарсы нақты қадамдар жасау қажеттілігін көрсетеді. Уахабизм — өзге діни ағымдарға, мәдени ерекшеліктерге төзімсіздік танытатын, әсіре консервативті ағымдардың бірі. Ол Қазақстан қоғамында ұлттық құндылықтарға, діни бірлікке қауіп төндіріп отыр деген пікірлер жиі айтылады.

Дінтанушы Қайрат Құрманбаевтың айтуынша, уахабизмнің Қазақстанда таралуы белгілі бір деңгейде қауіп туғызады.

Бұл ағымның негізгі ерекшелігі — исламның тарихи және мәдени контекстіне мән бермей, оны қатаң әрі тар шеңберде түсіндіру. Мұндай тәсіл қоғамда келіспеушілік пен діни шиеленістердің туындауына алып келуі мүмкін, — дейді Құрманбаев.

Оның ойынша, уахабизмді заңмен тыйым салу мәселесі күрделі. «Әрбір діни ағымға заңмен шектеу қою — діни сенім бостандығына қайшы келуі мүмкін. Бірақ мемлекет экстремистік сипаттағы әрекеттерге, оның ішінде уахабизмді насихаттауға жол бермеуі тиіс», — деп түсіндіреді ол.

Қазақстан қоғамы да уахабизмнің таралуына алаңдаушылық білдіріп отыр. Әсіресе, ұлттық құндылықтар мен дәстүрлерге қарсы әрекеттер уахабизммен байланыстырылып жатады. Қазақ халқының дәстүрлі ислам түсінігіне сәйкес, дін ұлттық мәдениетпен тығыз байланысты. Ал уахабизм болса, бұл байланыстарды үзіп, таза діни қағидаларға басымдық беруге тырысады.

Әлеуметтанушы Жанар Әлімханова бұл жағдайдың ұлттық бірегейлікке әсер етуі мүмкін екенін айтады.

Ұлттық құндылықтар мен дәстүрлеріміз діни радикализмнің ықпалымен жоғалып кету қаупі бар. Бұл әсіресе жастар арасында байқалады, себебі уахабизмнің идеялары оларға тартымды болып көрінуі мүмкін, — дейді Әлімханова.

Қазақстанда уахабизмге заңмен тыйым салу мәселесі қоғамда қызу талқыланып жатыр. Экстремистік ұйымдар мен ағымдарға қарсы заңдар бар болса да, нақты уахабизмге тыйым салу қажеттілігі туралы сұрақ туындайды. Бұл діни сенім бостандығын қорғау және экстремизммен күрес арасында тепе-теңдік табу мәселесін тудырады.

Мамандардың пікірі екіге бөлінеді. Кейбіреулері уахабизмді заңмен шектеу қажет деп санаса, басқалары бұл мәселені ағартушылық және түсіндіру жұмыстары арқылы шешуді ұсынады. Қазақстанның құқықтық жүйесі уахабизм сияқты радикалды діни ағымдарға заңдық шектеулер қоя ала ма, жоқ па, оны уақыт көрсетеді. Бірақ кез келген жағдайда қоғамның дінтанушылар мен заңгерлердің пікірін ескере отырып, мұқият қадамдар жасауы маңызды.