Дүниежүзілік банк пен ҚР БҒМ «Өнімді инновацияларды ынталандыру» жобасын басқару тобы директорының орынбасары Ілияс Оспанов өз жұмысының негізгі міндеттері туралы айтып берді.

«Біздің негізгі міндетіміз-өнімді инновациялардың нарыққа шығуына ықпал ету. Коммерцияландыру процесінің екінші кезеңінде біздің топ нарықтың нақты проблемаларын шешуге бағытталған қолдау түрін кеңейтуге шоғырланды. Мысалы, өздеріңіз білетіндей, қазір ғылыми әзірлемелердің нарыққа өтпегеніне қатысты мәселелер бар. Бақытымызға орай, қазір елімізде осы мәселелерді шешу үшін барлық қажетті құралдар бар, олардың арқасында олар тұрақтанды. Алайда, біздің жобамыздың аясында біз одан әрі қадам бастадық. Біз өз ғалымдары мен бенефициарларына мемлекет ұсынатын нарықтағы қолданыстағы өнімді жетілдіру туралы ойладық, – деп атап өтті Ілияс Оспанов.

Осы жұмыс шеңберінде жобаны дұрыс мониторингілеу бойынша белгілі бір ерекшеліктер мен тәжірибелер пайда болады. Жобаны басқару тобы жобаны іске асырғанға дейін өзінің жұмыс уақытында оң және теріс тәжірибемен бетпе-бет келді. Өкінішке орай, мемлекет тарапынан тиісті қолдау көрсетілмегендіктен, қажетті мақсатқа қол жеткізу мүмкін емес еді.

«Дәл осы бағытта біз мониторинг процесін жолға қойдық. Біреу оны қатаң деп санайды, біреу оны әділ деп санайды,бірақ жалпы бұл бақылау Мемлекет алғысы келетіндігін береді. Яғни, бұл ең төменгі шығындар мен ең жоғары нәтиже. Басқаша айтқанда, бұл процестерді оңтайландыру. Егер мұны байқамаса, өкінішке орай ғалымдар мұны өздері бақыламайды. Осыған байланысты мемлекеттік қаражатты тиімсіз жұмсау орын алуы мүмкін, ал біз бұған жол бере алмаймыз, себебі біз мемлекет алуды жоспарлап отырған нәтижені алуымыз керек», – деді директордың орынбасары.

Көптеген адамдар грантты ешқандай жауапкершілік пен сұранысы жоқ тегін ақша деп ойлайды. Бірақ, шын мәнінде, кез келген мемлекеттік ақшалай қаражат сияқты грант өз сұранысына ие. Грант алу үшін мемлекеттің өз ниеттері мен мақсаттарын сапалы негіздеуі, дәлелдеуі қажет. Бұдан кейін де іс-шаралар жоспары мен белгілі бір мақсаттарға қол жеткізу керек.

Бұл жерде әркім өз мақсаттарына қол жеткізбейтінін түсіну маңызды. Бұған бірнеше себеп бар: нарық жұмыс істемеді немесе өзгерді-сыртқы тәуекел; аралық буындар – техникалық себептер; жоба тәртібінің болмауы, команданың жобаға немқұрайлы қарауы. Біздің тәжірибеміз бойынша, соңғы себептерге байланысты көбінесе табысқа жете алмайды. Сондықтан біз қазір осы мәселелерді қалай шешу керектігін ойлаймыз және жұмыс істейміз.

«Сонымен қатар, біздің жоба инклюзивтік инновацияларды дамытуға бағытталған. Қоғамда қалған және қоғам пайдаланатын барлық игіліктер мен қолайлылықты толық дәрежеде ала алмайтын адамдар бар. Сондай – ақ, біздің міндетіміз да қоғамның мәселелрін шешетін жобалар құру, атап айтқанда, шалғай аймақтарда да сапалы денсаулық сақтауға қолжетімділікті қамтамасыз ету», – деп түйіндеді Оспанов.