Global Wealth Report 2025 деректеріне сәйкес, Қазақстанда мүліктік жіктелу күшейіп келеді. Соңғы бес жылда байлық бойынша Джини коэффициенті үш пунктке өскен. Бұл материалдық активтердің аз ғана топтың қолында шоғырланғанын көрсетеді, деп хабарлайды Arasha.kz LS-ке сілтеме жасап.
Қазақстан – теңсіздік өсімі бойынша көшбасшылар қатарында
Әлемдік салыстыруда Қазақстан байлар мен халықтың қалған бөлігі арасындағы алшақтық ең айқын артқан елдердің бірі болды. Ұқсас қарқын Қытайда байқалса, Нидерландыда көрсеткіш бес пунктке, Австрияда төрт пунктке өскен.
Дамыған елдердегі қарама-қарсы үрдіс
Қызығы, бірқатар дамыған мемлекеттерде керісінше жағдай орын алған. 2019–2024 жылдар аралығында Джини коэффициенті төмендеген:
АҚШ, Франция және Финляндияда – үш пунктке,
Швейцария мен Ұлыбританияда – екі пунктке.
Бұл аталған елдерде байлық бұрынғыға қарағанда біршама тең бөлінгенін білдіреді.
Әлемдік теңсіздік көшбасшылары
2024 жылы байлықтың ең жоғары шоғырлануы келесі елдерде тіркелген:
Ресей мен Бразилия – 0,82,
ОАР – 0,81,
Үндістан – 0,79.
АҚШ-та тізімнің жоғарғы бөлігінде – 0,74.
Салыстыру үшін:
Қытай – 0,70,
Франция мен Германия – 0,67,
Ұлыбритания – 0,66,
Швейцария – 0,64,
Канада – 0,60,
Жапония – 0,58.
Еуропада байлықтың біркелкі бөлінуі
Солтүстік және Шығыс Еуропа елдері мүліктік теңсіздіктің ең төменгі деңгейін көрсетуде:
Финляндия және Швеция – 0,55,
Чехия – 0,50,
Словакия – небәрі 0,38.
Бұл елдерде элита мен халық арасындағы алшақтық ең аз.
Қазақстан: орташа мен қауіпті көрсеткіштің арасында
Жаңа есепте Қазақстан бойынша 2024 жылғы деректер жоқ. Алайда 2023 жылы байлық бойынша Джини коэффициенті 0,77 болған. Бұл орташа деңгейдегі елдерден әлдеқайда жоғары және Қазақстанды мүліктік теңсіздік деңгейі жоғары мемлекеттер қатарына жақындатады.
Джини коэффициенті нені білдіреді?
Байлық бойынша Джини коэффициенті елдегі материалдық активтердің қаншалықты тең бөлінгенін көрсетеді:
0 – абсолютті теңдік,
100 – ең жоғары теңсіздік, яғни барлық байлық бір адамның қолында.
Көрсеткіштің өсуі байлар мен халықтың басқа топтары арасындағы алшақтықтың күшейгенін білдіреді.
