Химиялық қаруға тыйым салу туралы конвенцияға қол қойған мемлекет ретінде өз міндеттемелеріне қарамастан, Ресей оны қолданудан бас тартпай, керісінше өндірісін жаңартып, ауқымын кеңейтіп отыр, деп хабарлайды Arasha.kz.
Украина қауіпсіздік қызметінің мәліметінше, соғыс басталғалы бері Ресей әскері украин жауынгерлеріне қарсы он мыңнан астам химиялық шабуыл жасаған. Көбінесе 2023 жылдың желтоқсанында Ресей армиясы қаруланған жаңа РГ-Во гранаталары қолданылған. Олардың құрамындағы заттар әзірлеуге және өндіруге тыйым салынған тізімге кірмейді, бірақ соғыс кезінде қолдануға халықаралық деңгейде тыйым салынған.
Бұл гранаталардың құрамында уытты газдар бар, олар өздігінен де қауіпті, ал қолдану тәсілі одан да қауіпті. Ресей әскерлері бұл газдар арқылы украин сарбаздарын панадан шығуға мәжбүрлеп, кейін шабуыл жасайды. Ресей армиясы бұл қарудың «тиімділігімен» әскери көрмелерде және мемлекеттік телеарналарда мақтанады. Алайда Кремль халықаралық қауымдастықтың айыптауларына жауап ретінде химиялық гранаталарды қолдануды ресми түрде жоққа шығарады.
Бірақ санкциялар жағдайында Ресей Украинаға қарсы химиялық шабуылдарға арналған қаруды жаппай қалай өндіре алып отыр?
«Азаттық радиосының» украин қызметінің зерттеу жобасы – «Схемы» Мәскеу маңындағы химия ғылыми-зерттеу институтының Ресей армиясына арналған жаңа газдық граната өндіргенін анықтады. Журналистер санкцияларға қарамастан бұл кәсіпорында қару-жарақ өндірісі жалғасып жатқанын, қажетті компоненттер мен шикізаттың Ресейдің өз ішінде және онымен одақтас Қытайдан сатып алынатынын әшкереледі. Сондай-ақ «Схемы» тобы Украинаға қарсы тыйым салынған газ гранаталарын қолданған ресейлік әскери бөлімшелерді де анықтады.
Зерттеу барысында анықталған деректер:
Мәскеу маңындағы Қолданбалы химия ғылыми-зерттеу институты халықаралық құқықты бұзып, Украинаға қарсы соғыста Ресей армиясы қолданып жүрген химиялық қаруды өндіреді.
Компоненттер Ресейдің түкпір-түкпірінен сатып алынады — олардың көбі Батыстың санкциялық тізіміне енбеген компаниялардан.
Сонымен қатар Қытай кәсіпорындары да көмектесіп отыр — олар фосфорлық оқ-дәрілерде пайдалануға болатын заттарды жеткізуде (олар да тыйым салынған).
Химиялық қару дегеніміз не?
Украин әскери қызметкерлері Ресей армиясының химиялық қаруды қолданғанына 2014 жылдан бері куә болып келеді — бұл Донецк пен Луганск облыстарындағы соғыс қимылдарының бас кезінен басталды.
Украина Қарулы күштерінің қолдау күштері полковнигі Артём Власюктың айтуынша, әсіресе кеңестік К-51 гранаталары қолданылған.
Оларды Донецк әуежайын шабуылдау кезінде де, 2022 жылы Мариуполь үшін шайқаста да қолданған, — дейді әскери-криминалистикалық зертхананың сектор меңгерушісі Виталий Никитюк.
«Ресей химиялық қаруға тыйым салу туралы барлық халықаралық келісімдер мен БҰҰ конвенцияларын бұзып отыр. Яғни ол бұл қаруды жойып қана қойған жоқ, сонымен қатар оны өндіріп те жатыр», - дейді олар.
Бұған қоса, Ресей бұрыннан бар химиялық оқ-дәрілерді жаңартып отыр.
2023 жылдың желтоқсанында Ресей қарулы күштері украин сарбаздарына қарсы алғаш рет жаңа РГ-Во газдық гранаталарын қолданған. Бұл туралы 2024 жылдың қаңтарында Трофейлік және перспективалық қару мен әскери техника зерттеу орталығының өкілі Андрей Рудик хабарлады.
