Жаңа жыл қарсаңында Қазақстан билігі қалаларды безендіру үшін өте қомақты қаржыны қажет ететін тендерлерді өткізуді дәстүрге айналдырған. Бір қызығы, мерекелік безендіруге кететін шығын жылдан-жылға артып келеді, бірақ тұрғындардың өздері әкімдіктердің жұмысына көңілі тола бермейді.

Factcheck.kz редакциясы қаланы көріктендіру үшін қомақты қаржы жұмсаудан аты шыққан Алматы әкімдігінің жаңа жылдық безендіруге қанша ақша жұмсағанын анықтапты.

Әр аудан бойынша тендер өткізіледі

Мемлекеттік сатып алулар сайтының хабарлауынша, Алматы қалалық Мәдениет басқармасы қаланың әр ауданын бөлек безендіру туралы шешім қабылдаған. Сондықтан бөлімде сыртқы дизайн қызметтерін сатып алу бойынша сегіз хабарландыру жарияланған. Сондай-ақ, қаланың әрбір ауданына кемінде 65 миллион теңге бөлген.

Осылайша, Алатау ауданын безендіруге 66 007 894 теңге, Алмалы ауданына 67 693 551 теңге, Әуезов ауданына 67 098 968 теңге, Бостандық ауданына 65 937 894 теңге, Жетісу ауданына — 67 667 894 теңге, Медеу ауданына — 67 747 294 теңге, Наурызбай ауданы – 67 262 894 және Түрксіб ауданы – 66 297 897 теңге бөлінген.

Қызмет көрсетуші ретінде төрт компания таңдалған: «Magic Wood» ЖШС, PR «Capital Media» ЖК, «Expedit Group» ЖШС және «B-Grass» ЖШС. «Magic Wood» Алмалы және Наурызбай аудандарын, «Капитал Медиа» Бостандық және Жетісу аудандарын, «B-Grass» Түрксіб ауданын, «Expedit Group» ЖШС Алатау, Әуезов және Медеу аудандарын безендіреді.
Көрсетілген сомаға жеткізушілер әр ауданда биіктігі он метрлік мерекелік шырша орнатады, ол гирляндалармен және ойыншықтармен безендіріледі; биіктігі 1 метрден 3 метрге дейінгі жетіден отызға дейінгі шағын архитектуралық пішіндер (СҚҚ); арка тәрізді топтар; жеңіл гирляндтардан тақырыптық жарықтандыру; ал кейбір аудандарда әкімшілік ғимараттардың қасбеттері бөлек безендірілетін болады.

Жалпы, құзырлы орындар қаланың әр ауданын көріктендіруге 535 714 286 теңге жұмсауды жоспарлаған екен. Алайда бұл әзірге соңғы сома емес екенін ескереміз. Байқау жеңімпаздары анықталып қойғанына қарамастан, бұл материал жарияланған кезде билік жеткізушілермен сегіз келісім-шарттың бесеуін ғана жасасқан, оның ішінде Наурызбай, Жетісу, Алмалы, Әуезов және Медеу аудандары. Қалғаны туралы ақпаратқа рұқсат берілмеген.

Қосымша шығындар

Алайда, бұл Алматы әкімдігінің қаланы көріктендіруге жоспарлаған барлық шығындары емес. Сондай-ақ билік бас қалалық шырша орнатылатын Абай алаңын безендіруге тағы 66 693 551 теңге, жарықтандыру элементтері мен конструкцияларымен тақырыптық безендіруге 65 598 968 теңге, шағын архитенктуралық ғимараттарды сәндеуге 46 278 195 теңге бөлді.

Абай алаңын безендірумен «Magic World» ЖШС-і айналысады. Мердігер аумаққа жеті мың метр гирляндтармен және 500 ойыншықтармен безендірілген биіктігі 20 метрлік шырша орнатуы керек. Сонымен қатар, аумақ көше жарығымен безендіріліп, аумағы 1-ден 4 метрге дейінгі жиырма шағын архитенктуралық ғимарат және хош иісті диффузор орналастырылады.

Қосымша жарықтандыруға келетін болсақ, біз қаланы жарықтандыру бағандарына 223 мерекелік гирляндаларды жасап, орнату туралы айтып отырмыз. Мұнымен «B-Grass» ЖШС айналысатын болады. Ал, соңғы лот – қала көшелері мен жолдар бойындағы 355 жарық аркасын, сондай-ақ 16 шағын архитенктуралық ғимаратты қалпына келтіреді. Бұл байқауда «Алматы-Контакт ЛТД» ЖШС жеңімпаз атанды.

Осылайша, Алматы билігі қаланы жаңа жылға безендіруге барлығы 735 269 699 теңге жұмсамақ болған.

Қаланы қашан және қалай безендіреді

Желтоқсан айының басында Алматы қаласы әкімінің орынбасары Арман Қырықбаев қала билігі желтоқсанның ортасына қарай қаланы безендіруге кірісетінін айтқан. Бұл шешімді әкімшіліктің көшелер мен алаңдарды жобалаумен айналысатын жеткізуші компанияны таңдай алмауымен түсіндірді. Кейбір тендерлердің әлі күнге дейін келісім-шарт жасалмағанын осыдан аңғаруға болады.

Сонымен қатар, мереке күндері билік жаңа жылдық қысқы фестиваль, түрлі шеберлік сабақтарын, жас суретшілердің картиналарының көрмелерін, аниматорлық бағдарламаларды, концерттерді және мобилографтар арасында ең жақсы жаңа жылдық бейнероликтер байқауын ұйымдастыруды көздеп отыр. Бір қызығы, жоғарыда сипатталған тендерлерде бұл шығындардың ешқайсысы көрсетілмеген, сондықтан бұл іс-шараларға мемлекеттік бюджеттен бөлек қаражат бөлінуі ықтимал.

Сондай-ақ, журналистердің пікірінше, Алматы жыл сайын қаланы жаңа жылдық безендіруге қаржы бөлуде бірінші орынға шығып келеді. Бұл ретте шығындар жыл сайын өсіп отыр. Салыстыру үшін 2020 жылы оңтүстік астананы безендіруге 359,5 миллион теңге, ал 2022 жылы 598,6 миллион теңге жұмсалған.

Ең аз бюджет 2021 жыл болды, ол кезде әкімдік коронавирустық пандемияға байланысты жаңа жылға үлкен бюджеттер жұмсамау туралы шешім қабылдап, безендіруге 224 миллион теңге бөлген. Нәтижесінде алматылықтар бұл шешімге наразылық танытқан. Жергілікті тұрғындар қаланың мерекеге орай іс жүзінде безендірілмегенін, ал алаңдарда әлі күнге дейін қолданылып келген әшекейлердің сапасыз және ұсқынсыз болып көрінетінін айтқан.