NASA мамандары Стивен Хокингтің 2600 жылға қарай Жердің «отты шарға» айналуы туралы болжамын бағалады
Атақты физик Стивен Хокинг 2017 жылы Бейжіңде өткен Tencent WE саммитінде, 2600 жылға қарай Жер халқының тым артып, ресурстардың сарқылуына байланысты планетамыз «отты шарға» айналуы мүмкін екенін мәлімдеген еді. Бұл болжам үлкен пікірталас тудырды: біреулер оны ескерту ретінде қабылдаса, енді біреулер күмәнмен қарады. NASA бұл болжамның нақты уақытына келісіп отырған жоқ, бірақ ресурстарды шамадан тыс тұтыну Жер экологиясына үлкен қауіп төндіріп отырғанын растайды. Ғалымдар адамзатты құтқару үшін Жерді қорғап қана қоймай, өзге ғаламшарларда өмір сүруге дайындалу қажет деп санайды.
Хокингтің пікірінше, халық санының өсуі мен ресурстарды бақылаусыз пайдалану экологиялық апатқа әкеледі. Оның айтуынша, адамдар тұтыну тәсілін өзгертпесе, 600 жылдан кейін Жер тіршілікке жарамсыз болып қалуы мүмкін. Ол адамзатты тіршілігін сақтау үшін ғарыштан жаңа мекен іздеуге шақырған. Бұл идеяны Breakthrough Starshot жобасы қолдайды – олар Альфа Центавра жұлдыздарына кішкентай зондтар жіберіп, өмір сүруге қолайлы планеталарды іздемек.
NASA экология мәселесіне қатысты Хокингтің алаңдаушылығын қолдайды, бірақ апат нақты 2600 жылы болады деп есептемейді. Агенттік ғалымдары ресурстардың сарқылуы мен климаттың өзгеруі – нақты және алаңдатарлық қауіптер екенін атап көрсетеді. Зерттеулерге сәйкес, қазіргі таңда адамзат Жердің қалпына келтіру қабілетінен 1,75 есе артық ресурс тұтынып отыр. Ал 2050 жылға қарай Жер халқы 9,7 миллиардқа жетіп, табиғатқа түсетін қысым одан әрі артады. NASA экологиялық деградацияны баяулатудың жолдарын зерттеп, бір мезгілде ғарышты игеру бағытында жұмыс жүргізуде.
Хокингтің айтуынша, ғаламшараралық отарлау – адамзаттың аман қалуының кілті. NASA бұл идеяны қолдай отырып, Айға қайта оралу мен Марсты зерттеу үшін арналған Artemis бағдарламасын дамытып жатыр. Сондай-ақ, Юпитердің серігі Европаға жіберілген Europa Clipper миссиясы ол жерде тіршілік мүмкіндігін зерттеуге бағытталған. Ал Breakthrough Starshot жобасы жарық жылдамдығының 20 пайызына жетіп, 20 жыл ішінде жақын жұлдыздарға жетуді көздейді.
Хокингтің бұл болжамы әртүрлі реакция тудырды. Біреулер бұл сөздерден кейін алаңдап, шығарындыларды шұғыл қысқартуды және жаңартылатын энергия көздеріне көшуді талап етуде. Ал басқалар бұл мерзімге күмәнмен қарап, ғарышты отарлауды тым қымбат арман деп есептейді. Сарапшылар Жерде тұрақты даму тәжірибелерін ғарышты зерттеумен ұштастыра жүргізу керек екенін алға тартады. NASA да осы ұстанымды қолдап, Жерді қорғауға және ғарышта өмір сүруге дайындыққа бағытталған технологияларды дамытып келеді.
